Quyền hưởng và khởi kiện chia di sản thừa kế trong di chúc

Quyền hưởng và khởi kiện chia di sản thừa kế trong di chúc

Câu hỏi: Xin thưa quí luật sư tư vấn, Mẹ tôi mất cách đây khoảng vài tháng. Trong thời kỳ hôn nhân, mẹ tôi được ông bà ngoại tăng riêng 1 căn nhà (có công chứng đây là tài sản cho riêng mẹ tôi) trong thời kỳ hôn nhân – khi mất căn nhà này di chúc cho em trai tôi. Ngoài ra, 1 căn nhà khác thì di chúc lại cho 2 anh em tôi. Trước khi mẹ tôi mất, cả 2 căn nhà này ba tôi đều đã làm giấy cam kết 2 căn nhà này đều là tài sản riêng của mẹ tôi (có công chứng) nên chủ quyền đều đứng tên mẹ tôi. Sau đó mẹ tôi đã làm di chúc hợp pháp (có công chứng) với nội dung đã nêu trên cho 2 căn nhà. Hàng thừa kế thứ 1 hiện nay gồm ông ngoại tôi, ba tôi và 2 anh em tôi.

Xin hỏi ba tôi đã làm cam kết tài sản riêng cho mẹ tôi và trước khi mất mẹ tôi làm di chúc hợp pháp, thì ba tôi có được quyền khiếu kiện phần di sản thừa kế hay không? Ba tôi đã tiến hành khởi kiện với mục đích chứng minh tất cả tài sản này là của ông và việc cam kết cho tài sản là dấu hiệu ba tôi bị lừa gạt. Xin hỏi thêm với các giấy tờ hợp pháp, được công chứng đầy đủ, ba tôi khởi kiện với bất cứ luận điểm nào có thể chứng minh được tài sản này của ba tôi, và hủy di chúc hợp pháp của mẹ tôi không?.

Riêng ông ngoại tôi nếu tiến hành khởi kiện tranh chấp thì có phải được phân chia là 2/3 của 1 suất thừa kế của cả 2 căn nhà dù căn nhà đó di chúc cho em tôi hay căn nhà di chúc cho 2 anh em tôi phải không?

Xin cám ơn quí luật sư đã ghi nhận

Trả lời:

(Câu trả lời chỉ mang tính chất tham khảo)

> xem thêm  sang tên sổ đỏ mất bao nhiêu tiền

Về câu hỏi của bạn, PHAMLAW xin đưa ra ý kiến tư vấn như sau:

*Thứ nhất: Về quyền khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế

Đối với câu hỏi ông ngoại bạn và ba bạn có quyền khởi kiện về phần di sản thừa kế hay không đã có căn cứ quy định tại

Căn cứ tại Điều 644 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động”

…”

Căn cứ vào khoản 1 Điều luật trên thì ông ngoại và ba bạn có cơ sở được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, mặc dù không được mẹ bạn để lại di sản trong di chúc. Vì vậy ông ngoại và ba bạn có quyền yêu cầu tòa án chia tài sản trên theo quy định của pháp luật.

*Thứ hai, quyền khởi kiện khi giao dịch trên bị lừa dối hoặc có vi phạm

Theo như thông tin bạn cung cấp thì ba bạn đã tiến hành khởi kiện với mục đích chứng minh tất cả tài sản này là của ông và việc cam kết cho tài sản là dấu hiệu ba bạn bị lừa dối. Trong trường hợp này, ông có quyền được khởi kiện theo quy định tại Điều 127 BLDS 2015 như sau:

“Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa, cưỡng ép thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Lừa dối trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao dịch dân sự nên đã xác lập giao dịch đó…”

Bên cạnh đó, Điều 52 Luật công chứng 2014 cũng có quy định: “Công chứng viên, người yêu cầu công chứng, người làm chứng, người phiên dịch, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có quyền đề nghị Tòa án tuyên bố văn bản công chứng vô hiệu khi có căn cứ cho rằng việc công chứng có vi phạm pháp luật”.

Dù bản cam kết đã có công chứng, nhưng nếu ba bạn chứng minh được mình bị lừa dối trong quá trình tham gia giao dịch hoặc chứng minh được việc công chứng có hành vi vi phạm pháp luật thì  ba bạn vẫn có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố văn bản công chứng hoặc giao dịch trên vô hiệu. Điều đó có sẽ dẫn đến các hậu quả pháp lý khác.

Lưu ý với thời hiệu khởi kiện về thừa kế: Được quy định tại Điều 623 BLDS 2015 về Thời hiệu thừa kế như sau: “1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó…”.

2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế”.

Trên đây là ý kiến tư vấn của PHAMLAW, Nếu bạn còn vướng mắc hay cần biết thêm thông tin chi tiết, xin hãy kết nối đến tổng đài tư vấn của PHAMLAW để được hỗ trợ tư vấn.

> xem thêm Thủ tục mua bán nhà đất