Sử dụng lao động trẻ em không đúng theo quy định và trách nhiệm hình sự

Kinh gửi các luật sư. Xin các luật sư tư vấn giúp cho gia đình chúng tôi sự việc sau. Nhà tôi vốn là hộ kinh doanh cá thể sản xuất gạch ngói, có thuê anh D làm công việc khuân đất cho vào máy chạy gạch. Ngày 08/06/2014 Anh D có việc bận  bận nên bảo con trai anh D đến làm thay giúp (cháu này đang học lớp 10, đã đủ 15 tuổi). Do không quen việc nên cháu bị cuốn vào máy chạy gạch và đã tử vong. Sau khi việc xảy ra gia đình tôi đa lo mọi chi phí mai táng cho con trai anh D và kèm theo 20 triệu đồng. Gia đình anh D viết giấy cam kết không khiếu kiện. Như vậy tôi có bị truy cứu trách nhiệm hình sự cho sự việc trên hay không? Tôi xin được cám ơn.

Trả lời: (Câu trả lời của Phạm Law chỉ mang tính tham khảo)

1. Căn cứ theo Bộ luật Hình sự năm 1999 được sửa đổi bổ sung năm 2009 có quy định một số tội phạm về việc bảo đảm an toàn lao động, vệ sinh lao động cũng như trong việc sử dụng lao động trẻ em cụ thể như sau:

Tại Điều 227 Bộ luật Hình sự năm 1999 có quy định về Tội vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở  những nơi đông người cụ thể:

1. Người nào vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở  những nơi đông người gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.

…

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ năm triệu đến năm mươi triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.

Theo đó, tội vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở những nơi đông người  là hành vi vi phạm quy định về an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở những nơi đông người gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác.

Như vậy, đối với trường hợp nói trên, nếu gia đình anh với tư cách là người sử dụng lao động, người có trách nhiệm trong việc đảm bảo an toàn lao động mà vi phạm các quy định về an toàn lao động, không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ các quy định, biện pháp đảm bảo an toàn lao động cho người lao động mà gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác thì chủ sử dụng lao động có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này.

Căn cứ Điều 228 Bộ luật Hình sự năm 1999 có quy định về tội vi phạm quy định về sử dụng lao động trẻ em

1. Người nào sử dụng trẻ em làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại theo danh mục mà Nhà nước quy định gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Phạm tội nhiều lần;

b) Đối với nhiều trẻ em;

c) Gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

Như vậy, tội vi phạm quy định về sử dụng lao động trẻ em (người chưa đủ 16 tuổi) là hành vi sử dụng trẻ em làm những công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại theo danh mục mà Nhà nước quy định gây hậu quả nghiêm trọng, hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.

Nếu trong trường hợp nói trên, nếu gia đình anh (mà cụ thể là chủ gia đình) biết rõ con trai anh D chưa đủ 16 tuổi mà vẫn cho đứa bé làm việc với công việc nặng nhọc, nguy hiểm và hậu quả là làm cho đứa trẻ dưới 16 tuổi này tử vong do bị máy đóng gạch cuốn vào (là gây hậu quả nghiêm trọng), tùy thuộc vào trường hợp cụ thể, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm này.

4. Mặc dù, sau khi việc xảy ra gia đình anh đã lo mọi chi phí mai táng cho con trai anh D với 20 triệu đồng bồi thường, đồng thời gia đình anh D đã viết giấy cam kết đồng ý không khởi kiện nhưng theo quy định tại Điều 105 bộ luật Tố tụng hình sự, tội phạm được quy định tại Điều 227 và Điều 228 Bộ luật Hình sự nói trên không thuộc các tội phạm khởi tố theo yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất. Như vậy,cho dù có đơn yêu cầu không khởi tố của gia đình người bị hại, nhưng cơ quan tiến hành tố tụng trên cơ sở các hoạt động điều tra vẫn xác định hành vi của trên của bạn có đủ yếu tố cấu thành 1 trong hai tội phạm nói trên thì bạn vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự và chịu các hình thức xử lý theo quy định của pháp luật.

Trên đây là quan điểm của Phạm law đối với vụ việc của gia đình bạn, nếu còn những băn khoăn vướng mắc bạn có thể kết nối trực tiếp đến Phạm Law, chúng tôi rất sẵn lòng được giải đáp những khúc mắc của bạn.

Chúc gia đình bạn sớm vượt qua và ổn định cuộc sống trở lại

Trân trọng./.