Xác định thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân

Xác định thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân

Luật Phamlaw có nhận được câu hỏi từ email Nguyennhi….@gmail.com với nội dung như sau:

Tôi với chồng tôi lấy nhau được 2 năm. Tuy nhiên, do mâu thuẫn nội bộ gia đình nên tôi muốn ly hôn. Luật sư có thể cho tôi biết các trường hợp chấm dứt quan hệ hôn nhân có được không? Rất mong Luật sư có thể tư vấn giúp tôi.

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Luật PhamLaw. Với câu hỏi của bạn, Phamlaw xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

CĂN CỨ PHÁP LÝ

Luật hôn nhân và gia đình 2014

NỘI DUNG TƯ VẤN

1. Chấm dứt quan hệ hôn nhân là gì?

Chấm dứt quan hệ hôn nhân có nghĩa là chấm dứt các quyền và nghĩa vụ về nhân thân và tài sản giữa vợ và chồng. Trường hợp chấm dứt quan hệ hôn nhân do một trong hai vợ chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì người còn lại có quyền được thừa kế di sản của người chết.

Trong trường hợp các chủ thể là vợ chồng thực hiện quyền được ly hôn của mình vì một số nguyên do như: Sự tự nguyện thật sự của vợ chồng; vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lầm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được; Vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của người chồng, vợ bị tâm thần hoặc các bệnh khác dẫn đến không có khả năng nhận thức, làm chủ hành vi của mình. Quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

Trong trường hợp chấm dứt quan hệ hôn nhân được xác định khi một bên hoặc cả hai vợ chồng chết. Việc này được xác định là hậu quả tất nhiên, chứng tỏ rằng hôn nhân là quan hệ nhân thân giữa 2 người. Bởi vì, còn người đều trải qua các giai đoạn sinh lão bệnh tử và không thể nào trách khỏi được. Thủ tục đăng ký khai tử khi vợ, chồng chết theo quy định của pháp luật về hộ tịch. Khi vợ, chồng chết quan hệ hôn nhân đương nhiên chấm dứt. Các quyền và nghĩa vụ giữa vợ chồng phát sinh từ khi kết hôn sẽ chấm dứt. Người chồng vợ còn sống vẫn được hưởng các quyền lợi phát sinh từ hôn nhân với người vợ, chồng đã chết. Trường hợp chấm dứt quan hệ hôn nhân được quy định tại Luật hôn nhân và gia đình 2014 là khi một bên hoặc cả hai vợ chồng bị toà án tuyên bố là đã chết theo quy định của pháp luật dân sự.

2. Xác định thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân

2.1 Thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân trong ly hôn.

Thời điểm chấm dứt hôn nhân do ly hôn được quy định tại Điều 57 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:

Thứ nhất, Quan hệ hôn nhân chấm dứt kể từ ngày bản án, quyết định ly hôn của Tòa án có hiệu lực pháp luật.

Thứ hai, Tòa án đã giải quyết ly hôn phải gửi bản án, quyết định ly hôn đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan đã thực hiện việc đăng ký kết hôn để ghi vào sổ hộ tịch; hai bên ly hôn; cá nhân, cơ quan, tổ chức khác theo quy định của Bộ luật tố tụng dân sự và các luật khác có liên quan.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 282 Bộ Luật Tố tụng dân sự 2015 thì bản án sơ thẩm của Tòa án nếu không bị kháng cáo, kháng nghị thì có hiệu lực pháp luật kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị. Thời hạn kháng cáo đối với bản án của Tòa án cấp sơ thẩm là 15 ngày kể từ ngày tuyên án.

Như vậy, thời điểm chấm dứt hôn nhân trong ly hôn là thời điểm có hiệu lực của bản án hoặc quyết định cho ly hôn. Bản án hoặc quyết định cho ly hôn có tác dụng thiết lập một tình trạng pháp lý mới không tồn tại trước đó cũng như thiết lập các quyền mới của bên này hoặc bên kia.

2.2 Thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân do vợ, chồng chết hoặc một bên bị Tòa án tuyên bố đã chết

Thời điểm chấm dứt hôn nhân do vợ hoặc chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được quy định Điều 65 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 như sau:

Thứ nhất, Hôn nhân chấm dứt kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết.

Thứ hai, Trong trường hợp Tòa án tuyên bố vợ hoặc chồng là đã chết thì thời điểm hôn nhân chấm dứt được xác định theo ngày chết được ghi trong bản án, quyết định của Tòa án.

Hậu quả pháp lý của việc chấm dứt hôn nhân khi vợ, chồng đã chết:

+ Đối với tài sản chung của vợ, chồng sẽ được chia theo quy định của  Luật hôn nhân và gia đình và pháp luật về thừa kế. Vợ chồng có quyền thừa kế tài sản của nhau theo quy định của pháp luật thừa kế

+ Trường hợp không có yêu cầu của những người thừa kế chia di sản của người vợ, chồng đã chết thì bên còn sống có quyền quản lý di sản chung của vợ chồng , trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người quản lý di sản (khoản 2 Điều 31 Luật Hôn nhân gia đình 2014)

+ Trường hợp cần phải chia di sản của người vợ, chồng đã chết thì theo yêu cầu của những người thừa kế thì tài sản chung của vợ, chồng sẽ được chia đôi; phần tài sản của người vợ, chồng đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.

+ Theo quy định của pháp luật về thừa kế thì vợ, chồng có quyền thừa kế tài sản của nhau theo di chúc hoặc theo pháp luật. Nếu chia di sản thừa kế theo pháp luật thì người chồng, vợ còn sống thuộc hàng thừa kế thứ 1 cùng với cha, mẹ và con của người vợ, chông đã chết (Điều 676 Bộ luật dân sự 2015). Người chồng, vợ còn sống là chủ sở hữu một phần tài sản của mình trong khối tài sản chung và một phần di sản thừa kế của người vợ, chồng đã chết, cùng với những người thừa kế khác.

Khoản 6 Điều 279 Bộ Luật tố tụng dân sự 2011 cũng quy định về việc, bản án phúc thẩm có hiệu lực pháp luật kể từ ngày tuyên án.

Do đó, kể từ ngày Tòa án phúc thẩm tuyên án cho vợ chồng bạn được ly hôn thì bản án này đã có hiệu lực pháp luật. Kể từ đó, quan hệ hôn nhân của vợ chồng bạn đã chấm dứt và bạn có thể đăng ký kết hôn khi đáp ứng đúng quy định về việc kết hôn theo luật định. Đối với phần thi hành án liên quan đến tài sản, thì khi vợ cũ của bạn hoặc bạn yêu cầu thi hành án trong thời hạn thi hành án thì cơ quan thi hành án sẽ giải quyết theo yêu cầu đó.

Như vậy, thời điểm chấm dứt hôn nhân là:

• Thời điểm có hiệu lực của bản án hoặc quyết định cho ly hôn. Bản án hoặc quyết định cho ly hôn có tác dụng thiết lập một tình trạng pháp lý mới không tồn tại trước đó cũng như thiết lập các quyền mới của bên này hoặc bên kia. Tình trạng và các quyền đó phải được tôn trọng không chỉ bởi vợ và chồng trước đây mà cả bởi người thứ ba.
• Kể từ thời điểm vợ hoặc chồng chết hoặc một trong hai bên bị Tòa án tuyên bố là đã chết. Việc giải quyết tài sản của vợ chồng khi một bên đã chết được thực hiện theo quy định pháp luật.

Trên đây là bài viết về thời điểm chấm dứt quan hệ hôn nhân theo quy định của pháp luật. Nếu bạn đọc có thắc mắc hoặc đang gặp phải vấn đề về pháp luật hôn nhân và gia đình, hãy liên hệ với tổng đài tư vấn 1900 để được tư vấn chuyên sâu. Ngoài ra, Luật Phamlaw còn cung cấp nhiều dịch vụ liên quan đến thành lập, giải thể, tổ chức lại doanh nghiệp,…Để được hỗ trợ các dịch vụ có liên quan đến các thủ tục hành chính, Quý khách hàng kết nối số hotline 091 611 0508 hoặc 097 393 8866, Phamlaw luôn sẵn sàng hỗ trợ.