Hình thức trả lương cho người lao động

Hình thức trả lương cho người lao động

Tiền lương là một trong những vấn đề quan trọng nhất của người lao động. Để đảm bảo quyền được nhận lương đúng hạn và đúng luật thì Công ty Luật Phamlaw sẽ cung cấp những thông tin về hình thức trả lương cho người lao động:

CĂN CỨ PHÁP LÝ

Bộ luật lao động 2019

Nghị định 145/2020/NĐ-CP

NỘI DUNG TƯ VẤN

1. Tiền lương là gì?

Tiền lương là sự trả công được biểu hiện bằng tiền của người sử dụng lao động cho người lao động để thực hiện công việc theo thỏa thuận, tiền lương được trả cho người lao động bao gồm mức lương theo công việc hoặc mức lương theo chức danh, phụ cấp và những khoản bổ sung khác.

Mức lương theo công việc hoặc mức lương theo chức danh có thể hiểu là mức lương trong thang lương, bảng lương được người sử dụng lao động xây dựng. Đây là mức lương đối với công việc đơn giản nhất trong điều kiện lao động và thời gian làm việc bình thường đối với người lao động.

2. Hình thức trả lương

Có 03 hình thức trả lương là trả theo thời gian, trả theo sản phẩm và khoán.

Thứ nhất, Trả lương theo thời gian là trả lương căn cứ vào thời gian làm việc của người lao động, có thể tính theo năm tháng, tuần, ngày, giờ, tùy theo tính chất, yêu cầu công việc. Đây là hình thức trả lương phổ biến ở các nước trên thế giới và Việt Nam, trong đó trả lương năm chủ yếu áp dụng đối với các chức danh quản lý hoặc những vị trí công việc quan trọng khác mà hiệu quả công việc thường được đánh giá theo năm (việc trả lương đối với các viên chức quản lý doanh nghiệp nhà nước hiện cũng được Chính phủ quy định theo hình thức này); trả lương ngày, lương giờ chủ yếu áp dụng cho lao động làm việc không trọn thời gian còn lại phổ biến trả lương tháng hoặc tuần.

Thứ hai, Trả lương theo sản phẩm là trả lương căn cứ vào mức độ hoàn thành số lượng, chất lượng sản phẩm theo định mức lao động và đơn giá tiền lương sản phẩm. Đây là hình thức trả lương áp dụng chủ yếu đối với người lao động trực tiếp mà kết quả lao động của họ đo, đếm được bằng các sản phẩm cụ thể và tính toán được hao phí thời gian lao động theo từng đơn vị sản phẩm.

Thứ ba, Trả lương khoán là trả lương căn cứ vào khối lượng, chất lượng công việc và thời gian phải hoàn thành. Đây là hình thức trả lương áp dụng chủ yếu đối với người lao động làm những công việc mà không thể giao định mức sản phẩm cho người lao động theo từng đơn vị thời gian cụ thể mà phải giao toàn bộ khối lượng công việc.

Việc lựa chọn hình thức trả lương do người sử dụng lao động và người lao động căn cứ theo tính chất công việc và điều kiện cụ thể để tự lựa chọn, thỏa thuận trong hợp đồng lao động.

3. Các hình thức trả lương theo quy định pháp luật

Hình thức trả lương được quy định chi tiết tại Điều 96 Bộ luật Lao động 2019 và Điều 54 Nghị định 145/2020/NĐ-CP. Theo đó, căn cứ vào tính chất công việc và điều kiện của người sử dụng lao động, người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận trong hợp đồng lao động hình thức trả lương theo thời gian, theo sản phẩm và trả lương khoán như sau:

– Tiền lương theo thời gian được trả cho người lao động hưởng lương theo thời gian, căn cứ vào thời gian làm việc theo tháng, tuần, ngày, giờ theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động, cụ thể:

+ Tiền lương tháng được trả cho một tháng làm việc;

+ Tiền lương tuần được trả cho một tuần làm việc. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tháng thì tiền lương tuần được xác định bằng tiền lương tháng nhân với 12 tháng và chia cho 52 tuần;

+ Tiền lương ngày được trả cho một ngày làm việc. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tháng thì tiền lương ngày được xác định bằng tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng theo quy định của pháp luật mà doanh nghiệp lựa chọn. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tuần thì tiền lương ngày được xác định bằng tiền lương tuần chia cho số ngày làm việc trong tuần theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

+ Tiền lương giờ được trả cho một giờ làm việc. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tháng hoặc theo tuần hoặc theo ngày thì tiền lương giờ được xác định bằng tiền lương ngày chia cho số giờ làm việc bình thường trong ngày theo quy định tại Điều 105 của Bộ luật Lao động.

– Tiền lương theo sản phẩm được trả cho người lao động hưởng lương theo sản phẩm, căn cứ vào mức độ hoàn thành số lượng, chất lượng sản phẩm theo định mức lao động và đơn giá sản phẩm được giao.

– Tiền lương khoán được trả cho người lao động hưởng lương khoán, căn cứ vào khối lượng, chất lượng công việc và thời gian phải hoàn thành.

Lưu ý: Tiền lương của người lao động theo các hình thức trả lương như trên được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng. Người sử dụng lao động phải trả các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương khi chọn trả lương qua tài khoản cá nhân của người lao động.

4. Nguyên tắc trả lương theo quy định luật lao động

Căn cứ theo Điều 94 Bộ luật lao động 2019 quy định về nguyên tắc trả lương như sau:

“Điều 94. Nguyên tắc trả lương

1. Người sử dụng lao động phải trả lương trực tiếp, đầy đủ, đúng hạn cho người lao động. Trường hợp người lao động không thể nhận lương trực tiếp thì người sử dụng lao động có thể trả lương cho người được người lao động ủy quyền hợp pháp.

2. Người sử dụng lao động không được hạn chế hoặc can thiệp vào quyền tự quyết chi tiêu lương của người lao động; không được ép buộc người lao động chi tiêu lương vào việc mua hàng hóa, sử dụng dịch vụ của người sử dụng lao động hoặc của đơn vị khác mà người sử dụng lao động chỉ định”.

Về nguyên tắc thì tiền lương phải được trả đúng hạn và đầy đủ để bảo vệ quyền lợi của người lao động; xuất phát từ nhiều lý do: khách quan có, chủ quan có mà nhiều đơn vị sử dụng lao động đã không thực hiện đúng quy định này.

Trả lương trực tiếp được hiểu ở cả hai khía cạnh:

Thứ nhất, Người trả lương cho người lao động là người sử dụng lao động hoặc người sử dụng lao động phải chịu trách nhiệm chính trong việc trả lương cho người lao động;

Thứ hai, Người nhận lương là người lao động theo hợp đồng lao động đã giao kết. Riêng đối với người sử dụng lao động có sử dụng lao động qua người cai thầu hoặc người có vai trò trung gian tương tự, Nhà nước cho phép người sử dụng lao động có thể trả lương thông qua người cai thầu hoặc người có vai trò trung gian tương tự này.

Tuy nhiên người sử dụng lao động là chủ chính vẫn phải chịu trách nhiệm về tiền lương và các quyền lợi khác cho người lao động, nhất là trong trường hợp người cai thầu hoặc người có vai trò trung gian tương tự không trả hoặc không trả đầy đủ cho người lao động.

Mức tiền lương trả cho người lao động được quy định trong hợp đồng lao động và các quy định nội bộ của doanh nghiệp (như: quy chế trả lương, quy chế phụ cấp lương…). Ngoài những khoản người lao động phải đóng góp theo quy định của pháp luật như: bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thuế thu nhập cá nhân… còn lại người sử dụng lao động có nghĩa vụ thanh toán đủ cho người lao động khi họ hoàn thành công việc, nghĩa vụ lao động của mình. Người sử dụng lao động chỉ được khấu trừ vào tiền lương của người lao động trong những trường hợp pháp luật quy định và chỉ được khấu trừ không quá 30% tiền lương hàng tháng (so với mức tiền lương sau khi đã khấu trừ tiền đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế và thuế thu nhập cá nhân của người lao động).

4. Thời hạn trả lương theo quy định hiện hành

Căn cứ tại điều 97 Bộ luật lao động 2019 quy định về kỳ hạn trả lương như sau:

– Người lao động hưởng lương theo giờ, ngày, tuần thì được trả lương sau giờ, ngày, tuần làm việc hoặc được trả gộp do hai bên thỏa thuận nhưng không quá 15 ngày phải được trả gộp một lần.

– Người lao động hưởng lương theo tháng được trả một tháng một lần hoặc nửa tháng một lần. Thời điểm trả lương do hai bên thỏa thuận và phải được ấn định vào một thời điểm có tính chu kỳ.

Thời hạn trả lương tuỳ vào tính chất công việc và hình thức trả lương mà người sử dụng lao động đã lựa chọn. Người sử dụng lao động phải tôn trọng và trả lương cho người lao động đúng thời hạn mà hai bên đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động hoặc theo đúng thời hạn người sử dụng lao động đã quy định phù hợp với quy định của pháp luật.

Trường hợp đặc biệt do thiên tai, hỏa hoạn hoặc lý do bất khả kháng khác mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng không thể trả lương đúng thời hạn thì không được trả chậm quá 01 tháng và phải vừa thêm cho người lao động do trả chậm tiền lương như sau:

+  Nếu thời gian trả lương chậm dưới 15 ngày thì không phải trả thêm;

+ Nếu thời gian trả lương chậm từ 15 ngày trở lên thì phải trả thêm một khoản tiền ít nhất bằng số tiền trả chậm nhân với lãi suất trần huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương. Khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam không quy định trần lãi suất thì được tính theo lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng của ngân hàng thương mại, nơi người sử dụng lao động mở tài khoản giao dịch thông báo tại thời điểm trả lương.

Trên đây là tư vấn của Phamlaw về hình thức trả lương cho người lao động. Nếu bạn còn vướng mắc hoặc muốn được hỗ trợ tư vấn, vui lòng kết nối đến tổng đài tư vấn của Phamlaw qua các đầu số hotline 097 393 8866 hoặc 091 611 0508.