Tranh chấp và xử phạt khi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

Tranh chấp và xử phạt khi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

Hiện nay, sản phẩm được tạo ra gắn với quyền sở hữu trí tuệ đang ngày càng phổ biến. Với tốc độ phát triển khoa học công nghệ ngày càng cao như hiện nay thì tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng theo đó mà ngày càng nhiều. Vì tính chất vô hình của đối tượng sở hữu trí tuệ cùng với những nhận thức hạn chế về bảo vệ và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ nên tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hiện nay rất lớn và không thể xử lý được hết. Nhận thức được vấn đề này và để bảo vệ tác giả, đồng tác giả, chủ sở hữu quyền sở hữu trí tuệ, Luật Phamlaw trân trọng giới thiệu tới quý đọc giả bài viết phân tích về các cách thức giải quyết tranh chấp đối với quyền sở hữu trí tuệ

I. Quyền sở hữu trí tuệ là gì

Để hiểu được định nghĩa quyền sở hữu trí tuệ là gì đầu tiên cần hiểu thế nào là sở hữu trí tuệ. Sở hữu trí tuệ hay còn gọi là tài sản trí tuệ, nó là những sản phẩm của con người thông qua quá trình tư duy, sáng tạo. Do đó quyền sở hữu trí tuệ là quyền đối với những sản phẩm trên.

Quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tài sản trí tuệ, bao gồm quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp và quyền đối với giống cây trồng. Quyền sở hữu trí tuệ thường được nhắc đến gắn với quyền nhân thân và quyền tài sản.

II. Người có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp

Hiện nay pháp luật không quy định rõ ai là người có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp khi có hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Do đó nhiều trường hợp đã bỏ lỡ cơ hội bảo vệ quyền nhân thân và quyền tài sản của mình. Nhưng có thể tư duy rằng những người có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp về sở hữu trí tuệ là những người bị xâm phạm về quyền, lợi ích và những người được người bị xâm phạm trên ủy quyền. Đối với từng trường hợp, người có quyền yêu cầu giải quyết lại khác nhau:

Đối với những tranh chấp về quyền tác giả, quyền liên quan đến quyền tác giả người có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp là: Tác giả đồng thời là chủ sở hữu tác phẩm; tác giả không đồng thời là chủ sở hữu tác phẩm; chủ sở hữu tác phẩm không đồng thời là tác giả; người được thừa kế của tác giả đồng thời là chủ sở hữu tác phẩm; người có quyền liên quan đến quyền tác giả, bao gồm: người biểu diễn; tổ chức sản xuất băng âm thanh, băng hình; tổ chức phát sóng; người có quyền sử dụng hợp pháp tác phẩm thông qua hợp đồng sử dụng tác phẩm; tổ chức, cá nhân được các chủ thể trên uỷ quyền theo quy định của pháp luật.

Đối với những tranh chấp về quyền sở hữu công nghiệp, người có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp là: Tác giả sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, giống cây trồng; chủ sở hữu sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, giống cây trồng, nhãn hiệu hàng hoá, tên thương mại, bí mật kinh doanh; người sử dụng hợp pháp tên gọi xuất xứ hàng hoá, chỉ dẫn địa lý; người được thừa kế quyền sở hữu công nghiệp; người có quyền sử dụng hợp pháp các đối tượng sở hữu công nghiệp thông qua hợp đồng li-xăng; người biểu diễn; tổ chức, cá nhân sản xuất băng ghi âm, ghi hình; tổ chức phát thanh, truyền hình; tổ chức, cá nhân được các chủ thể trên uỷ quyền theo quy định của pháp luật.

Đối với quyền đối với giống cây trồng, người có quyền yêu cầu giải quyết tranh chấp là: tổ chức, cá nhân chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng hoặc đầu tư cho công tác chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển giống cây trồng hoặc được chuyển giao quyền đối với giống cây trồng.

III. Tranh chấp và xử phạt khi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ

Hiện nay tùy thuộc vào trường hợp và mức độ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ mà có thể bị xử lý theo phương thức: Dân sự, hành chính hoặc hình sự. Trong trường hợp cần thiết, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có thể áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, biện pháp kiểm soát hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu liên quan đến sở hữu trí tuệ, biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử phạt hành chính.

1. Đối với phương thức xử lý theo biện pháp dân sự:

     Người bị xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ có quyền khởi kiện chủ thể có hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, trình tự thủ tục xử lý theo biện pháp này được thực hiện theo quy định của Bộ luật dân sự năm 2015.

     Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ trong trường hợp này phải chứng minh mình là chủ thể quyền sở hữu trí tuệ, cung cấp các chứng cứ về hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hoặc cạnh trạnh không lành mạnh, chứng minh thiệt hại thực tế xảy ra khi có yêu cầu về bồi thường thiệt hại.

     Trong trường hợp cần thiết, chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có quyền yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời như: Thu giữ; kê biên; niêm phong; cấm thay đổi hiện trạng; cấm di chuyển; cấm chuyển dịch quyền sở hữu.

2. Đối với phương thức xử lý theo biện pháp hành chính:

Các hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bị xử phạt vi phạm hành chính là:

• Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây thiệt hại cho tác giả, chủ sở hữu, người tiêu dùng hoặc cho xã hội;
• Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán hàng hóa giả mạo về sở hữu trí tuệ quy định tại Điều 213 của Luật này hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này;
• Sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển, buôn bán, tàng trữ tem, nhãn hoặc vật phẩm khác mang nhãn hiệu hoặc chỉ dẫn địa lý giả mạo hoặc giao cho người khác thực hiện hành vi này.

Các hình thức xử lý đối với hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ bao gôm hình phạt chính và hình phạt bổ sung (tùy theo tính chất, mức đọ xâm phạm mà bị áp dụng). Bên cạnh đó cá nhân xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ còn có thể bị áp dụng một hay nhiều biện pháp khắc phục hậu quả. Trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp, mức phạt tiền cao nhất đối với các hành vi vi phạm là 250 triệu đồng đối với cá nhân và 500 triệu đồng đối với tổ chức.

3. Đối với phương thức xử lý theo biện pháp hình sự:

Bộ luật hình sự 2015 có quy định các loại tội xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là: Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan (Điều 225); Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp (Điều 226). Về các hành vi và hình phạt được quy định cụ thể tại Bộ luật hình sự.

Chủ thể quyền sở hữu trí tuệ có thể áp dụng một hay kết hợp các biện pháp trên nhưng ngoại trừ trường hợp áp dụng biện pháp hình sự và biện pháp hành chính.

IV. Chủ thể có thẩm quyền xử lý vi phạm

Vì có nhiều biện pháp để xử lý hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ nên ứng với mỗi biện pháp là những chủ thể có thẩm quyền giải quyết riêng:

Đối với xử lý vi phạm theo biện pháp hình sự và dân sự: Tòa án.

Đối với xử lý vi phạm theo biện pháp hành chính: các cơ quan Thanh tra, Công an, Quản lý thị trường, Hải quan, Ủy ban nhân dân các cấp.

V. Căn cứ pháp lý

• Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi bổ sung năm 2009 và 2019.
• Bộ luật Hình sự năm 2015.
• Nghị định 99/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành hính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp.

Để được tư vấn giải quyết , tư vấn “Tranh chấp và xử phạt khi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ”, quý khách hàng liên hệ ngay với Luật phamlaw để được hỗ trợ. Phamlaw cam kết bảo vệ tối đa quyền và lợi ích của Quý khách hàng đã, đang và có thể bị xâm hại. Tổng đài tư vấn 1900, yêu cầu các dịch vụ về sở hữu trí tuệ như: Đăng ký quyền tác giả; Cấp văn bằng quyền sở hữu công nghiệp…liên hệ số hotline để được hỗ trợ tư vấn.

———————–

Phòng tư vấn thủ tục hành chính – Luật Phamlaw

Xem thêm

>>> Giải quyết tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ

>>> Thủ tục xin cấp lại đổi Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả

>>> Thủ tục chuyển nhượng quyền sở hữu công nghiệp năm 2017