Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận
Thưa Luật sư.
Theo như tôi được biết thì ngân hàng nhà nước Việt Nam thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ. Vậy ngân hàng nhà nước Việt Nam có hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận không? Rất mong Luật sư có thể tư vấn giúp tôi.
Cảm ơn Luật sư!
Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Luật PhamLaw. Với câu hỏi của bạn, Phamlaw xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
CĂN CỨ PHÁP LÝ
Luật ngân hàng nhà nước Việt Nam 2010
NỘI DUNG TƯ VẤN
1. Ngân hàng nhà nước là gì?
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (sau đây gọi là Ngân hàng Nhà nước) là cơ quan ngang bộ của Chính phủ, là Ngân hàng trung ương của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước là pháp nhân, có vốn pháp định thuộc sở hữu nhà nước, có trụ sở chính tại Thủ đô Hà Nội.
2. Mục tiêu hoạt động của ngân hàng nhà nước
Ở bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, Ngân hàng Trung ương đều đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội. Mục tiêu hoạt động của Ngân hàng nhà nước đó là nhằm ổn định giá trị đồng tiền; bảo đảm an toàn hoạt động ngân hàng và hệ thống các tổ chức tín dụng. Ngân hàng nhà nước hoạt động vì lợi ích quốc gia, sự phát triển của toàn xã hội.
Căn cứ theo khoản 1 điều 4 Luật ngân hàng nhà nước Việt Nam 2010, “Hoạt động của Ngân hàng Nhà nước nhằm ổn định giá trị đồng tiền; bảo đảm an toàn hoạt động ngân hàng và hệ thống các tổ chức tín dụng; bảo đảm sự an toàn, hiệu quả của hệ thống thanh toán quốc gia; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa.” Ngân hàng nhà nước Việt Nam với vai trò là cơ quan ngang Bộ thuộc Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về tiền tệ, hoạt động ngân hàng và ngoại hối; thực hiện chức năng của Ngân hàng Trung ương, có nhiệm vụ xây dựng và thực hiện chính sách tiền tệ. Mục tiêu hoạt động vì lợi ích quốc gia của Ngân hàng nhà nước là tiêu chí để phân biệt hoạt động của nó với hoạt động ngân hàng của các định chế tài chính-tín dụng khác trong nền kinh tế. Ngân hàng nhà nước hoạt động với hai mục tiêu chính: Đảm bảo an toàn cho hoạt động ngân hàng, sự an toàn cho hệ thống các tổ chức tín dụng và ổn định giá trị đồng tiền Việt Nam.
2.1 Mục tiêu đảm bảo an toàn cho hoạt động ngân hàng và sự an toàn cho hệ thống các tổ chức tín dụng
Thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia là nhiệm vụ mà ngày nay, ở các quốc gia, Nhà nước đều giao cho ngân hàng trung ương. Luật Ngân hàng nhà nước Việt Nam năm 2010 quy định: Thống đốc Ngân hàng nhà nước quyết định việc sử dụng các công cụ và biện pháp điều hành để thực hiện mục tiêu chính sách tiền tệ quốc gia theo quy định của Chính phủ. Các công cụ và biện pháp đảm bảo thực hiện chính sách tiền tệ đó là tái cấp vốn và dự trữ bắt buộc, được quy định cụ thể tại điều 11 và 14 Luật ngân hàng nhà nước Việt Nam 2010:
+ Tái cấp vốn là hình thức cấp tín dụng của Ngân hàng nhà nước nhằm cung ứng vốn ngắn hạn và phương tiện thanh toán cho các tổ chức tín dụng. Ngân hàng nhà nước quy định và thực hiện việc tái cấp vốn cho tổ chức tín dụng theo các hình thức sau đây: Cho vay có bảo đảm bằng cầm cố giấy tờ có giá; Chiết khấu giấy tờ có giá; Các hình thức tái cấp vốn khác.
+ Dự trữ bắt buộc là số tiền mà tổ chức tín dụng phải gửi tại Ngân hàng nhà nước để thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia. Ngân hàng nhà nước quy định tỉ lệ dự trữ bắt buộc đối với từng loại hình tổ chức tín dụng và từng loại tiền gửi tại tổ chức tín dụng nhằm thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia. Nghiệp vụ thị trường mở là nghiệp vụ Ngân hàng nhà nước thực hiện thông qua việc mua, bán giấy tờ có giá đối với tổ chức tín dụng để thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia.
Ngân hàng nhà nước thực hiện chức năng quản lý lưu thông tiền tệ đảm bảo khối lượng tiền cần thiết trong lưu thông. Do vậy, việc điều hành chính sách tiền tệ có tính chất đặc biệt quan trọng đối với sự ổn định, tăng trưởng của nền kinh tế. Hoạt động tái cấp vốn và dự trữ bắt buộc sẽ đảm bảo an toàn cho hoạt động của ngân hàng nói chung và tổ chức tín dụng nói riêng.
2.2 Mục tiêu ổn định giá trị đồng tiền Việt Nam.
Ngân hàng nhà nước hoạt động vì mục tiêu ổn định giá trị đồng tiền Việt Nam. Ngân hàng nhà nước công bố lãi suất tái cấp vốn, lãi suất cơ bản và các loại lãi suất khác để điều hành chính sách tiền tệ, chống cho vay nặng lãi. Trong trường hợp thị trường tiền tệ có diễn biến bất thường, Ngân hàng nhà nước quy định cơ chế điều hành lãi suất áp dụng trong quan hệ giữa các tổ chức tín dụng với nhau và với khách hàng, các quan hệ tín dụng khác. Tỉ giá hối đoái của đồng Việt Nam được hình thành trên cơ sở cung cầu ngoại tệ trên thị trường có sự điều tiết của Nhà nước. Ngân hàng nhà nước công bố tỉ giá hối đoái, quyết định chế độ tỷ giá, cơ chế điều hành tỉ giá.
Ngân hàng nhà nước là ngân hàng duy nhất phát hành tiền tại Việt Nam. Là ngân hàng của tổ chức tín dụng thể hiện mở tài khoản nhận tiền gửi cho vay, thực hiện các giao dịch thanh toán cho các tổ chức tín dụng hoặc cho hệ thống kho bạc, làm đại lý cho kho bạc trong việc bán, trả gốc và lãi cho trái phiếu Chính Phủ. Lượng tiền phát hành đưa vào lưu thông sẽ quyết định toàn bộ hoạt động của nền kinh tế, đảm bảo sự ổn định tiền tệ và phát triển kinh tế.
3. Nhận xét
Ngân hàng nhà nước Việt Nam ngày càng khẳng định được vai trò trong việc quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng, nâng cao trách nhiệm, quyền hạn của ngân hàng nhà nước trong việc hoạch định và thực thi chính sách tiền tệ, đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng và hệ thống các tổ chức tín dụng, bảo đảm sự vận hành an toàn, hiệu quả của các hệ thống thanh toán, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Qua việc phân tích ở trên, có thể thấy hoạt động của ngân hàng nhà nước Việt Nam không vì mục tiêu lợi nhuận mà vì mục tiêu của toàn thể cộng đồng, xã hội, vì mục tiêu phát triển của nền kinh tế nước nhà. Chính mục tiêu hoạt động vì lợi ích quốc gia của Ngân hàng nhà nước là tiêu chí để phân biệt hoạt động của nó với hoạt động ngân hàng của các định chế tài chính-tín dụng khác trong nền kinh tế hiện nay.
Trên đây là tư vấn của Phamlaw đối với câu hỏi ngân hàng Nhà nước Việt Nam có hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận không, nếu bạn còn vướng mắc hoặc muốn được hỗ trợ tư vấn thực hiện dịch vụ pháp lý, vui lòng liên hệ Luật Phamlaw qua các đầu số hotline 097 393 8866 hoặc 091 611 0508 để được hỗ trợ nhanh nhất.
Xem thêm